Bệnh Gan nhiễm mỡ được chia làm 3 cấp độ bệnh, trong đó gan nhiễm mỡ độ 1 được coi là mức độ nhẹ nhất, ít biểu hiện, thường chỉ được phát hiện một cách tình cơ khi bạn đi khám sức khỏe tổng quát. Nhưng nếu không được chẩn đoán sớm, bệnh có thể phát triển sang các giai đoạn 2, 3 và nguy cơ đối mặt với biến chứng nguy hiểm.
Gan nhiễm mỡ độ 1 là gì?
Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan vượt quá 5% trọng lượng gan, làm ảnh hưởng tới các hoạt động của tế bào gan và gây rối loạn chuyển hóa cơ thể.
Trong giai đoạn gan nhiễm mỡ loại 1, cơ thể bạn đang tích tụ các tế bào mỡ xung quanh bên ngoài gan. Điều này vẫn cho phép gan của bạn có thể thực hiện hơn 300 chức năng gan của nó vì có tới hàng tỷ tế bào gan và chúng hầu hết vẫn còn hoạt động.
Gan nhiễm mỡ cấp độ 1 là giai đoạn đầu tiên của bệnh gan nhiễm mỡ. Vì là giai đoạn đầu tiên nên bệnh chưa phát triển, chưa ảnh hưởng nhiều tới chức năng gan và chưa có khả năng gây biến chứng nên được xem là giai đoạn nhẹ nhất và dễ điều trị nhất( so với các cấp độ cao hơn 2, 3).
Triệu chứng của gan nhiễm mỡ độ 1
- Mệt mỏi, ngại vận động: chức năng gan suy giảm dẫn tới thiếu năng lượng cho cơ thể
- Buồn nôn, nôn: gan tổn thương nhẹ tạo cảm giác đầy bụng, buồn nôn, kèm theo đó là mệt mỏi, chán ăn, ăn uống khó tiêu, nước tiểu sẫm màu, phân xám,…
- Cảm giác đau nhẹ vùng hạ sườn phải
- Vàng da: Nồng độ bilirubin trong máu tăng cao dẫn tới vàng da, vàng mắt.
Tuy nhiên, nếu tình trạng gan nhiễm mỡ không được kiểm soát có thể tiến triển thành xơ gan đe dọa tính mạng của người bệnh. Khi đó, các đặc điểm của suy gan biểu hiện thường thấy là:
- Sụt cân
- Ăn không ngon
- Dễ chảy máu từ chấn thương nhỏ
- Máu khó đông
- Run tay
- Ngứa ở tay chân và lan dần khắp cơ thể
- Trí nhớ kém
- Giảm ham muốn tình dục
Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ độ 1
Béo phì là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ( ảnh minh họa)
- Béo phì: Tỉ lệ những người béo phì mắc gan nhiễm mỡ rất cao, có tới 80 – 90% người béo phì có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ. Lượng mỡ càng cao thì cấp độ mắc cũng càng nặng.
- Rượu: Theo thống kê có tới 60% trường hợp người nghiện rượu mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Lượng cồn cao trong rượu gây độc tính trực tiếp tới triglycerides trong gan, uống nhiều rượu khiến sự oxy hóa mỡ trong gan giảm và hình thành gan nhiễm mỡ. Đây cũng là tác nhân chính khến cho tình trạng bệnh nặng hơn, và có nguy cơ xuất hiện các biến chứng xơ gan, ung thư gan, …
- Thiếu dinh dưỡng: Ngoài những trường hợp béo phì, trường hợp thiếu dinh dưỡng do chế độ ăn uống kém, thiếu vitamin và khoáng chất thiết yếu cũng có nguy cơ cao mắc gan nhiễm mỡ.
- Tiền sử bệnh gan: Những người đã mắc các bệnh viêm gan B, viêm gan C thường có biến chứng gan nhiễm mỡ, đặc biệt là virus viêm gan C.
- Tiền sử bệnh tiểu đường: sự kháng insulin ở bệnh nhân tiểu đường gây tích tụ mỡ máu trong các cơ quan nội tạng, trong đó có gan.
- Tác dụng không mong muốn của một số loại thuốc: Việc sử sử một số loại thuốc điều trị mỡ máu hoặc sử dụng thuốc isoniazid điều trị lao phổi có thể gây ra gan nhiễm mỡ
- Giảm cân quá nhanh: giảm cân dẫn đến mắc bệnh lý rối loạn chuyển hóa do gan làm việc quá sức. Việc điều trị gan nhiễm mỡ sau giảm cân cũng là vấn đề thường gặp
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ độ 1
Siêu âm, CT scan (chụp cắt lớp vi tính), MRI (chụp cộng hưởng từ) xét nghiệm sinh thiết gan có thể được sử dụng để chẩn đoán Gan nhiễm mỡ độ 1.
Đối với siêu âm chẩn đoán gan nhiễm mỡ chỉ cần thấy một phần hoặc toàn bộ nhu mô của gan sáng đã xác định được mức độ đang mắc bệnh. Ở mức độ 1, hình ảnh siêu âm của gan thể hiện là sự gia tăng nhẹ độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, mức độ hút âm chưa có sự thay đổi đáng kể và độ hiển thị của vùng cơ hoành cũng như đường bờ tĩnh mạch vẫn rõ.
Sinh thiết gan là một thủ thuật y tế được thực hiện bằng một kim sinh thiết nhằm chọc hút một mảnh nhỏ nhu mô gan làm xét nghiệm (tế bào gan sẽ được cắt ra để quan sát dưới kính hiển vi). Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể biết bạn có bị gan nhiễm mỡ hay không.
Cách điều trị và phòng ngừa gan nhiễm mỡ độ 1
Điều trị bằng thuốc
- Choline: Đây là loại thuốc hỗ trợ chuyển đổi methyl và thay đổi lipo protein trong cơ thể. Sử dụng thuốc có thể phòng ngừa hoặc làm giảm tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ độ 1.
- Methionine(met): Là một loại acid amin cần thiết cho cơ thể người bệnh gan nhiễm mỡ độ 1. Loại thuốc này cung cấp methyl để tạo thành choline cho cơ thể người bệnh đang thiếu hụt, hỗ trợ làm tan mỡ trong gan, bảo vệ gan và giải độc gan. Hiệu quả thuốc chỉ bằng 10% đến 20% của thuốc Choline.
- Acid amin: Đây là chất cơ bản để hình thành nên các mô trong cơ thể. Ngoài ra còn có tác dụng duy trì và phục hồi chức năng gan, phục hồi các tế bào bị tổn thương ở gan. Muốn duy trì hàm lượng protein trong cơ thể thì người mắc bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 cần bổ sung thêm acid amin.
- Các loại vitamin: Bổ sung các loại vitamin B, C, E cần thiết vào quá trình hòa tan chất béo trong gan, cung cấp dinh dưỡng bảo vệ gan, ngăn ngừa mỡ trong gan.
Thay đổi lối sống
Gan nhiễm mỡ độ 1 có thể biến mất nếu nguyên nhân cơ bản được khắc phục. Ví dụ, giảm cân quá mức hoặc kiểm soát bệnh tiểu đường tốt hơn có thể khiến gan nhiễm mỡ độ 1 biến mất.
Điều quan trọng là phải thay đổi lối sống để ngăn ngừa bệnh tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng hơn và giảm nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ. Dưới đây là một số cách bạn nên làm để cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ độ 1:
Giảm cân an toàn và tập thể dục
Điều quan trọng nhất mà những người bị gan nhiễm mỡ là có thể làm để cải thiện tình trạng bệnh là giảm cân an toàn và tập thể dục thường xuyên. Việc này mang lại cho bạn 2 lợi ích rõ ràng: giảm lượng chất béo trong các tế bào gan của bạn và giảm nguy cơ đột quỵ và đau tim. Giảm cân đặc biệt quan trọng nếu bạn cũng mắc bệnh tiểu đường loại 2. Hãy nhớ rằng ” giảm cân an toàn”- tức là hãy lựa chọn những phương pháp giảm cân lành mạnh, không nên ép cơ thể nhịn ăn và tập luyện mất sức liên tục hay sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc.
Bỏ rượu
Rượu là nguyên nhân hàng đầu gây nên bệnh gan nhiễm mỡ. Nếu bạn được chẩn đoán dương tính với gan nhiễm mỡ độ 1, hãy tránh xa thức uống chứa cồn nhằm ngăn ngừa gan bị tổn thương thêm.
Ngừng hút thuốc
Nếu bạn hút thuốc, việc từ bỏ thực sự rất quan trọng, vì điều này cũng sẽ giúp giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Chế độ dinh dưỡng
Một chế độ ăn uống cân bằng là rất quan trọng cho sức khỏe và đặc biệt là đối với trường hợp mắc gan nhiễm mỡ độ 1. Bạn cần nắm được khẩu phần ăn của mình, hãy ăn đúng và ăn đủ lượng dinh dưỡng bạn cần.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị mọi người nên uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây, những loại thực phẩm này rất giàu chất chống oxy hóa, có khả năng thanh lọc cơ thể của bạn bằng cách loại bỏ độc tố. Ngoài ra, các loại rau củ quả cũng chứa nhiều enzyme tự nhiên và các chất tăng cường hệ miễn dịch có thể củng cố thêm cho sức khỏe gan.
Bên cạnh đó, hãy kiểm soát lượng cholesterol, lượng đường, hạn chế ăn những thực phẩm không lành mạnh( đồ ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ, lượng carbohydrat cao, …)
Gan nhiễm mỡ độ 1 có thể hồi phục nếu bạn bắt đầu thay đổi chế độ ăn uống vào thời điểm này. Điều quan trọng là thêm chất chống oxy hóa vào chế độ ăn uống và ăn nhiều rau. Ở giai đoạn gan nhiễm mỡ này, không nhất thiết phải hạn chế protein.
