Sức khỏe tốt của bạn có một kẻ thù xơ vữa động mạch. Nó phổ biến và có ảnh hưởng rất nghiêm trọng có thể dẫn đến đột quỵ, đau tim và tử vong. Nhưng, bạn có thể thực hiện các bước phòng ngừa để bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh này. Cùng tìm hiểu thật kỹ qua bài viết dưới đây nhé!
Xơ vữa động mạch là gì?
Xơ vữa động mạch là sự thu hẹp của các động mạch được gây ra bởi sự tích tụ mảng bám. Động mạch là các mạch máu mang oxy và chất dinh dưỡng từ tim đến các cơ quan khác
Các mảng bám hay cò gọi là các mảng xơ vữa được hình thành từ chất béo, cholesterol và một số các chất khác có thể tích tụ trong động mạch gây tắc nghẽn hoặc ngăn cản máu lưu thông. Sự tích tụ này có thể xảy ra trong bất kì động mạch nào bao gồm não, tim, chân và thận
Động mạch bị hẹp diễn ra trong một thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu và oxy trong các mô khác nhau của cơ thể. Các mảng xơ vữa cũng có thể vỡ ra, gây ra cục máu đông. Nếu không được điều trị, xơ vữa động mạch có thể dẫn đến đau tim, đột quỵ, suy tim
Tại sao cần phòng ngừa xơ vữa động mạch?
Nhiều người thường nhầm lẫn rằng xơ vữa động mạch chỉ xảy ra ở người cao tuổi, thực chất căn bệnh này bắt đầu từ khi bạn còn trẻ và diễn ra trong nhiều thập kỷ trước khi bạn có các triệu chứng như khó chịu ở ngực hoặc khó thở.
Ở giai đoạn đầu, xơ vữa động mạch không có bất kì dấu hiệu nhận biết nào hoặc chỉ xuất hiện các cơn đau đầu, đau tay chân thông thường khiến người bệnh chủ quan và không dành nhiều thời gian suy nghĩ về chứng xơ vữa động mạch. Cho đến khi động mạch bị hẹp nghiêm trọng, bạn sẽ gặp các triệu chứng điển hình như các cơn đau ngực, khó thở, thiếu máu não,…tùy thuộc vào từng động mạch bị tổn thương
Nếu không được phát hiện và chữa trị, các mảng xơ vữa có thể vỡ ra hình thành các cục máu đông chặn hoàn toàn lưu lượng máu đến tim của bạn (một cơn đau tim), não (đột quỵ) hoặc bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể bạn (thận, ruột, chân), giết chết mô khỏe mạnh trong vòng vài phút. Các cục máu đông xơ vữa rất phổ biến đến mức hàng năm chúng gây ra
- 370.000 ca tử vong do bệnh động mạch vành (chủ yếu là đau tim)
- gần 800.000 cơn đau tim
- gần 700.000 ca đột quỵ
Những con số biết nói này đã cho thấy được sự nguy hiểm nếu bạn mắc phải xơ vữa động mạch. Rất tiếc rằng, không phải ai khi mắc bệnh, trải qua quá trình điều trị gian nan cũng có thể bình phục hoàn toàn. Việc điều trị chỉ giúp cho chứng xơ vữa động mạch không bị nặng hơn, nhưng chúng không thể đẩy lùi căn bệnh này
Vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn chính là phải phòng ngừa xơ vữa động mạch. Đối với những người có nguy cơ mắc xơ vữa động mạch, thực hiện các biện pháp phòng ngừa hoàn toàn có thể khiến cho động mạch của bạn trở về bình thường – nó là phương pháp lâu dài và hiệu quả đối với sức khỏe
Đừng đợi cho đến khi các triệu chứng xơ vữa động mạch xuất mới quan tâm đến sức khỏe. Hãy luôn nhớ rằng “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” bạn nhé!
Các biện pháp phòng ngừa xơ vữa động mạch
Vì nồng độ cholesterol cao là nguyên nhân chính dẫn đến sự phát triển của chứng xơ vữa động mạch. Do đó, mục tiêu của việc phòng ngừa là làm giảm chỉ số cholesterol trong cơ thể về mức bình thường. Cholesterol cao không phải lúc nào cũng do di truyền. Dù bằng cách nào, bạn có thể thực hiện các bước để ngăn chặn và kiểm soát nó. Thay đổi lối sống có tác động lớn nhất đến cholesterol của bạn áp dụng để ngăn mức cholesterol trở nên quá cao và phòng ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch.
Phương pháp phòng ngừa giúp ngăn ngừa hòa toàn các yếu tố nguy cơ mắc xơ vữa động mạch
Thay đổi chế độ ăn
Một chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng mức cholesterol của bạn. Khi bạn có cholesterol cao, có thể có nhiều mảng bám trên thành động mạch và thu hẹp các động mạch. Điều quan trọng để phòng ngừa xơ vữa động mạch là phải ăn một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm: ăn nhiều trái cây và rau quả tươi, thịt trắng và cá, cũng như các loại ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch và lúa mì nguyên chất. Hạn chế đồ ăn nhiều giàu mỡ (đồ rán, chiên, xào), giảm tiêu thụ các loại thịt đỏ và đồ ăn nhanh ( pizza, humberger, gà rán,…)
- Tiêu thụ một chế độ ăn uống bao gồm nhiều trái cây và rau quả: rau củ và trái cây là nguồn thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin. Chất xơ giúp hỗ trợ điều hòa rối loạn mỡ máu, loại bỏ 1 phần chất béo và cholesterol hấp thụ vào cơ thể. Vitamin là nhân tố quan trọng giúp giảm nồng độ cholesterol xấu Theo nghiên cứu, những người tiêu thụ rau quả nhiều có rủi ro mắc xơ vữa động mạch thấp hơn 15%
- Giảm lượng chất béo bão hòa bạn tiêu thụ, và tránh thực phẩm chứa chất béo chuyển hóa – đây đều là hai loại chất béo xấu là tăng lượng cholesterol xấu trong máu. Chất béo bão hòa thường cso ở mỡ động vật như mỡ heo, bơ động vật,… Chất béo chuyển hóa thường được tìm thấy trong thực phẩm được chế biến thương mại, như bánh quy, khoai tây chiên, đồ ă nhanh. Thay vào đó, tiêu thụ các thực phẩm có nguồn gốc là dầu thực vật như dầu ô-liu, dầu hướng dương,… và mỡ cá
- Hạn chế tiêu thụ đường tinh chế. Bánh, kẹo và các thực phẩm nhiều đường khác có thể làm tăng triglyceride và giảm cholesterol HDL (cholesterol tốt của bạn), cũng có thể thúc đẩy sự hình thành xơ vữa động mạch. Thay vào đó, tiêu thụ thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này có nhiều chất xơ, thực sự có thể giúp giảm nhẹ cholesterol xấu của bạn.
- Tránh thực phẩm chứa nhiều muối: Các thực phẩm đông lạnh như thịt nguội, xúc xích, đồ hộp,… thường chứa nhiều muối. Bạn không nên ăn quá 1500 mg muối mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe tim mạch
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên có thể giúp chống xơ vữa động mạch bằng cách giảm lượng chất béo trong máu, giảm huyết áp, cholesterol và kiểm soát cân nặng của bạn. Không bao giờ là quá muộn để bắt đầu tập thể dục. Đi bộ nhanh, bơi lội và đi xe đạp là những lựa chọn tốt. Bạn có thể bắt đầu từ từ với việc luện tập tối thiểu 30 đến 40 phút, 4 đến 5 ngày một tuần. Sau đó bạn cần duy trì các bài tập thể thao tối thiểu 3 tháng để đạt hiệu quả tốt và hình thành nên thói quen giúp bạn khỏe mạnh
Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc luyện tập, hãy hỏi lời khuyên của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về loại chương trình tập thể dục phù hợp với bạn.
Bỏ thuốc lá
Nếu bạn hút thuốc – bạn nên bỏ chúng. Hút thuốc có thể làm tăng mức cholesterol của bạn và cũng gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu của bạn( lớp nội mạc có vai trò chống lại sự hình thành các mảng xơ vữa). Đây là một công thức có thể thiết lập nền tảng cho sự hình thành các mảng bám trong động mạch của bạn. Hút thuốc có nguy cơ mắc xơ vữa động mạch gấp 5 lần so với người không hút thuốc. Ngoài ra nó cũng là nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh hiểm nghèo như ung thư phổi, ung thư vòm họng. Bằng cách ngừng hút thuốc bây giờ, bạn có thể giảm lượng cholesterol xấu và nguy cơ mắc xơ vữa động mạch. Bỏ thuốc không chỉ bảo vệ sứ khỏe cho bản thân bạn mà còn là bảo vệ cho những người thân xung quanh
Kiểm tra các chỉ số cơ thể
Bên cạnh cholesterol cao, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch bao gồm
- Huyết áp cao
- Béo phì
- Đường huyết cao
Hãy theo dõi các chỉ số cơ thể thường xuyên và đảm bảo rằng chúng ở mức bình thường – điều này cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc xơ vữa động mạch của bạn
Sử dụng thuốc
Nếu nồng độ cholesterol của bạn không nằm trong phạm vi lành mạnh, mặc dù đã có những thay đổi trong lối sống, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để quyết định dùng thêm thuốc làm giảm cholesterol. Một số loại thuốc, chẳng hạn như statin, không chỉ làm giảm mức cholesterol của bạn mà chúng còn được chứng minh là làm giảm nguy cơ phát triển bệnh tim mạch.
Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?
Trước đây, nhiều người cho rằng, chỉ những người lớn tuổi mới cần khám tim mạch bởi họ có nguy cơ xơ vữa động mạch cao. Tuy nhiên, trong những năm gần đây các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, xơ vữa động mạch đang có xu hướng xuất hiện ở những người trẻ, khỏe mạnh, thậm chí là trẻ em. Do đó, dù bạn là ai, ở lứa tuổi nào, nếu không muốn trở thành nạn nhân của bệnh xơ vữa động mạch hãy đi khám bác sĩ thường xuyên
Và dù người bệnh đến khám vì căn bệnh nào thì bác sĩ vẫn thăm khám tất cả các cơ quan bên trong cơ thể bạn, điều này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về sức khỏe và tình hình bệnh tật của bạn
Bởi vì các triệu chứng chỉ xuất hiện sau khi tổn thương đã được thực hiện, đừng chờ đợi các triệu chứng phát triển trước khi làm gì đó về chứng xơ vữa động mạch. Cùng nhau, bạn và bác sĩ của bạn có thể quyết định những bước bạn cần thực hiện để giữ sức khỏe, bảo vệ bản thân khỏi xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là căn bệnh phổ biến và diễn ra từ sớm ở mọi lứa tuổi. Do đó, phòng ngừa xơ vữa động mạch được khuyến nghị cho toàn bộ dân số bao gồm cả trẻ em, thanh thiếu niên và người già. Bạn nên áp dụng các phương pháp phòng ngừa kể cả khi sức khỏe bạn tốt vì nó có lợi cho sức khỏe của bạn và có thể ngăn ngừa hòa toàn các yếu tố nguy cơ mắc xơ vữa động mạch. Đừng để đến khi xuất hiện các triệu chứng như đau thắt ngực, khó thở, thiếu máu não,… mới bắt đầu điều trị – lúc này bệnh đã trở nên nghiêm trọng và thật không may, những người này không thể khôi phục động mạch của họ trở về bình thường dù đã được trị.
