Gan nhiễm mỡ không còn xa lạ với nhiều người, bệnh thực sự trở nên phổ biến hơn trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới gan của bạn bị nhiễm mỡ, đó là gì? Cùng Giammomau.net.vn tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Gan nhiễm mỡ là bệnh gì?
Gan là nhà máy sản xuất ra mỡ, sau khi sản xuất xong, tế bào gan đưa mỡ đi vào máu, đi đến khắp cơ thể, đến các cơ quan trong cơ thể để đưa nguyên liệu cho cơ thể sử dụng thực hiện các chức năng của tế bào.
Gan có rất nhiều chức năng, đối với chuyển hóa mỡ trong cơ thể người- gan là cơ quan chuyển hóa chính. Trong các tế bào gan, đối với chuyển hóa mỡ nó tồn tại song song 2 chức năng- vừa là cơ quan chuyển hóa tiêu thụ mỡ đồng thời cũng là cơ quan sản xuất triglicerid. Hai quá trình này vừa có tính độc lập nhất định đồng thời có mối liên quan.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng trong tế bào gan tích tụ quá nhiều mỡ hơn mức bình thường ( tích tụ mỡ trong tế bào gan vượt quá 5%). Sự tích tụ này dẫn tới chức năng của gan bị suy giảm, không hoạt động bình thường, dẫn tới suy gan, lâu ngày bị viêm gan, xơ gan.
Gan nhiễm mỡ chia thành 2 loại
Gan nhiễm mỡ không do rượu
Gan nhiễm mỡ không do rượu được chia làm hai loại:
- Gan nhiễm mỡ đơn thuần: Là tình trạng gan to lên có mỡ trong đó, gan không bị viêm, chức năng gan hoạt động gần như bình thường. Gan nhiễm mỡ đơn thuần thường không gây tổn thương gan hoặc biến chứng nguy hiểm.
- Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, tích tụ mỡ trong gan nhiều gây viêm. Viêm gan thì tế bào gan chết, thay thế bởi mô xơ, sẹo- làm xơ hóa gan. Nếu không điều trị có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.
Gan nhiễm mỡ do rượu
Rượu bia là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ do rượu là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều rượu. Gan có thể phá vỡ và lọc bỏ hầu hết rượu uống vào ra khỏi cơ thể, nhưng quá trình phá vỡ và lọc bỏ có thể tạo ra các chất độc hại. Những chất này có thể làm tổn thương tế bào gan, thúc đẩy viêm và làm suy yếu hệ thống phòng thủ tự nhiên của cơ thể. Càng uống nhiều rượu, gan sẽ càng bị tổn thương. Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu là giai đoạn sớm nhất của các loại bệnh gan do rượu. Các giai đoạn tiếp theo là viêm gan do rượu và xơ gan.
Nguyên nhân gan nhiễm mỡ
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới gan nhiễm mỡ, chủ yếu đến từ các tác nhân gây ảnh hưởng chuyển hóa mỡ trong gan, làm tổn thương gan, gây kém hiệu quả chức năng gan dẫn tới gan nhiễm mỡ. Như đã phân loại ở trên đã chỉ ra rượu là một nguyên nhân trực tiếp làm tổn thương gan, gây gan nhiễm mỡ. Ngoài rượu, những nguyên nhân khác gây gan nhiễm mỡ cũng phải kể tới, đó là:
Đái tháo đường/ tiểu đường
Ở bệnh nhân đái tháo đường, axit béo tự do trong máu sẽ tăng điều động trường hợp bệnh nhân hạ đường huyết. Tăng sử dụng axit béo tự do từ mô mỡ vào máu, gan chuyển hóa axit béo tự do thành triglyceride.
Bệnh tiểu đường do béo phì chiếm tỷ lệ cao trong nhóm bệnh nhân bị tiểu đường. Mà gan nhiễm mỡ và béo phì có mối quan hệ không thể tách biệt.
Béo phì
Béo phì cùng với chế độ ăn thừa cholesterol dễ gây tổn thương gan
Theo nghiên cứu, lượng chất béo trong mô gan tỷ lệ thuận với cân nặng của cơ thể. Những người béo phì có nguy cơ tổn thương mô gan cao từ 61 -94%.
Thừa cân béo phì là một yếu tố nguy cơ dẫn đến hiện tượng gan nhiễm mỡ. Khi cơ thể thường xuyên cung cấp lượng chất béo triglyceride vượt ngưỡng cơ thể có thể hấp thu thì sẽ có hiện tượng tích tụ, không chuyển hóa hết, tạo thành nguy cơ gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, lượng calo quá cao, cũng khiến cơ thể không chuyển hóa hết thành năng lượng để sử dụng và tích trữ dưới dạng triglyceride.
Giảm cân quá mức
Giảm cân quá mức sẽ kích thích lipolysis trong cơ thể, các chất béo trong cơ thể sẽ tăng lên nhanh chóng và gia tăng quá trình peroxy hóa lipid, khiến các tế bào gan thương tổn, làm gan nhiễm mỡ.
Suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng khiến cơ thể không thể tổng hợp được apolipoprotein làm cho chất triglyceride tích tụ trong gan, lâu ngày sẽ gây mỡ thừa trong gan.
Thuốc
Một số loại thuốc dùng trong điều trị một số bệnh khác có thể làm thay đổi quá trình tổng hợp protein, can thiệp vào quá trình chuyển hóa của lipoprotein, gây ra gan nhiễm mỡ.
Bệnh có thể khởi phát nhanh chóng nếu bạn dùng nhiều những loại kháng sinh như: Methotrexate, Nifedipine, Perhexiline, Tamoxifen, Acid, Valproic, Amiodarone, Aspirin, Corticosteroid… Hoặc đơn giản là bạn dùng nhiều những thuốc chống siêu vi.
Ngoài những nguyên nhân trên thì di truyền và mang thai cũng là một trong những nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ. Yếu tố gen quyết định rối loạn chuyển hóa mỡ trong gan.
Phòng bệnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị sớm sẽ có thể diễn tiến nặng hơn và gây ra những biến chứng nguy hiểm như: viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Tuy nhiên, nếu như người bệnh kịp thời thay đổi tích cực, lựa chọn những phương pháp ngăn ngừa an toàn và lành mạnh chắc chắn lá gan của bạn sẽ khỏe mạnh hơn.
Giảm cân
Giảm 5% đến 10% trọng lượng thực sự cần thiết cho sức khỏe của gan, giúp cải thiện chất béo tích tụ, giảm tổn thương tế bào gan và viêm, đặc biệt là đối với những người béo phì, thừa cân quá nhiều. Tuy nhiên, bạn cần phải lựa chọn phương pháp giảm cân an toàn.
Tập thể dục
Tập thể dục có thể ngăn ngừa và giúp điều trị gan nhiễm mỡ. Tập thể dục cũng có thể giúp giảm cân, cải thiện độ nhạy insulin, cải thiện kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp ích cho gan của bạn rất nhiều.
- Axit béo omega-3 trong dầu cá có thể làm giảm mức chất béo trung tính, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, cũng như giảm nguy cơ tử vong vì bệnh tim. Một số nghiên cứu cho thấy chúng cũng có thể làm giảm mỡ trong gan.
- Bổ sung các loại vitamin( D, E), khoáng chất tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch, tăng cường chức năng gan và giảm tích tụ mỡ trong gan.
- Ngoài ra gừng, nghệ cũng là hai loại thực phẩm rất tốt để ngăn ngừa sự tích tụ mỡ gan.
- Hạn chế ăn các loại thực phẩm carbohydrate tinh chế, chẳng hạn như thực phẩm có đường và chất tạo ngọt.
- Hạn chế lượng chất béo bão hòa và lượng chất béo chuyển hóa có thể cải thiện khả năng đề kháng insulin và giảm viêm.
- Loại bỏ rượu khỏi chế độ ăn uống của bạn.
