Cholesterol cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bao gồm đau đầu hoặc chóng mặt. Tuy nhiên, nồng độ cholesterol tăng cao có thể gián tiếp tạo ra các triệu chứng này. Vì vậy, đừng bỏ qua những triệu chứng chóng mặt, nhức đầu… nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh mỡ máu cao.
Dấu hiệu nhận biết mỡ máu cao
Nồng độ cholesterol trong máu cao, hay tăng cholesterol máu, thường không gây ra triệu chứng gì đặc biệt. Lượng cholesterol dư thừa đôi khi tích lũy trong mắt, mí mắt, da hoặc gân, Tuy nhiên ngay cả những tích lũy dư thừa này cũng không tạo ra triệu chứng nào đáng kể.
Đục rìa giác mạc – được gọi là arcus corneae – thường xuất hiện dưới dạng một vòng tròn hay vòng cung màu trắng, xám hoặc xanh quanh giác mạc mắt. Vòng tròn hoặc vòng cung sẽ có đường viền ngoài sắc nét nhưng đường viền bên trong mờ. Dấu hiệu này không thực rõ ràng nên nhiều người không để ý. Đục rìa giác mạc xảy ra do chất béo, thường được gọi là lipid, hình thành ở phần ngoài của giác mạc.
Đục rìa giác mạc xảy ra do chất béo, thường được gọi là lipid, hình thành ở phần ngoài của giác mạc
Ban vàng quanh mắt – được gọi là xanthelasma – là những mảng da màu vàng ở vùng da quanh mắt, là kết quả của việc lắng đọng cholesterol ở dưới da.
Ban vàng quanh mắt là kết quả của việc lắng đọng cholesterol ở dưới da
U vàng – được gọi là xanthomas – là những u nhỏ lành tính thường có màu vàng, hoặc những màng thâm nhiễm màu vàng phẳng không lồi cao lên mặt da. U vàng thường khu trú ở da, gân và có thể ở giác mạc, tiến triển chậm. Hay gặp ở những người có tăng lipid máu hoặc người bị đe dọa xơ vữa động mạch.
Mỡ máu cao gây chóng mặt tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm
Một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh máu nhiễm mỡ là nó làm tăng nguy cơ phát triển chứng xơ vữa động mạch. Các mảng bám được tích tụ trong các động mạch hẹp, khiến máu và oxy được đưa đến các khu vực được cung cấp bởi các mạch này. Những mảng nhỏ cũng có thể vỡ ra, xâm nhập vào máu và cuối cùng ngăn chặn lưu lượng máu trong các động mạch nhỏ hơn. Tình trạng thiếu máu và oxy gây thiếu máu cục bộ, khiến các tế bào bị tổn thương hoặc cuối cùng dẫn đến chết tế bào.
Tác động của xơ vữa động mạch phụ thuộc vào các động mạch có liên quan. Nếu xơ vữa xảy ra ở các dòng máu chảy về não, làm ngắt quãng dòng chảy, tình trạng thiếu khí ô-xy và các chất dinh dưỡng nuôi các tế bào não khi luồng máu thiếu xuất hiện. Một số tế bào não bị chết ngay lập tức; những tế bào não còn lại tiếp tục có nguy cơ bị chết, thường gọi là đột quỵ
Đột quỵ não có thể dẫn đến các triệu chứng thần kinh khác nhau, tùy thuộc vào khu vực não cụ thể bị ảnh hưởng. Các dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ có thể bao gồm không có khả năng di chuyển hoặc cảm giác ở một bên của cơ thể, có vấn đề hiểu hoặc nói, chóng mặt hoặc mất thị lực sang một bên.
Các dấu hiệu và triệu chứng thường xuất hiện ngay sau khi đột quỵ xảy ra. Nếu các triệu chứng kéo dài dưới 24 giờ, nó được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ nhỏ. Nếu các triệu chứng kéo dài quá 24 giờ, nó được gọi là đột quỵ hoặc tai biến mạch máu não.
Tắc mạch máu não có thể là nguyên nhân gây chóng mặt và đau đầu
Nhức đầu và chóng mặt cũng là triệu chứng có thể của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ. Theo một bài báo tháng 9 năm 2015 được xuất bản trong The Journal of Headache and Pain, những cơn đau đầu sẽ xảy ra ở khoảng một phần tư số người bị đột quỵ. Nhưng con số này có thể thấp hơn thực tế rất nhiều vì đau đầu có thể bị lu mờ bởi các triệu chứng thần kinh rõ ràng và nổi trội hơn.
Chưa có lý giải đầy đủ về cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ do xơ vữa động mạch gây ra chóng mặt, đau đầu như thế nào. Tuy nhiên, nhiều giả thuyết hiện đại đã đề xuất mô hình là các hóa chất từ mô não bị tổn thương được giải phóng ra, gây nên một phần cơn chóng mặt, đau đầu. Hoặc chóng mặt, đau đầu đến từ việc kích hoạt trực tiếp các cảm biến đau trong thành mạch máu do thay đổi lưu lượng máu.
Chóng mặt có thể xảy ra do cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ gây ảnh hưởng đến các khu vực của não kiểm soát cân bằng hoặc huyết áp. Huyết áp thấp thường dẫn đến chóng mặt. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Stroke vào tháng 10 năm 2006, 3,2% trong số hơn 1.600 người đến phòng cấp cứu với triệu chứng chính là chóng mặt, được phát hiện là bị đột quỵ hoặc TIA. Hầu hết những người bị TIA hoặc đột quỵ đều có thêm các triệu chứng thần kinh và gần ba phần tư có ít nhất 2 yếu tố nguy cơ mắc bệnh mạch máu não, bao gồm tăng cholesterol máu, huyết áp cao và tiểu đường.
Thuốc và các bệnh khác cũng có thể là nguyên nhân gây chóng mặt, đau đầu
Nhức đầu và chóng mặt là tác dụng phụ có thể có của nhiều loại thuốc. Hầu như tất cả các loại thuốc được sử dụng để điều trị cholesterol cao đôi khi có thể gây đau đầu và chóng mặt. Chúng bao gồm hầu hết các loại thuốc statin, chẳng hạn như simvastatin (Zocor) và lovastatin (Mevacor), các chất cô lập axit mật như cholestyramine (Questran) và colestipol (Colestid), cũng như ezetimibe (Zetia).
Vì đau đầu và chóng mặt là triệu chứng rất phổ biến, sự xuất hiện của chúng có thể hoàn toàn không liên quan đến mức cholesterol. Rối loạn đau đầu nguyên phát, chẳng hạn như đau nửa đầu, có thể gây ra cả hai triệu chứng là đau đầu và chóng mặt. Nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc cúm cũng có thể gây cả chóng mặt và đau đầu.
Ít phổ biến hơn, những triệu chứng này có thể là do lượng đường trong máu thấp, ngộ độc carbon monoxide hoặc do chấn thương, nhiễm trùng, chảy máu hoặc khối u liên quan đến não. Chỉ riêng huyết áp cao cũng có thể gián tiếp gây đau đầu và chóng mặt, cũng giống như tăng cholesterol máu, vì nó làm tăng khả năng phát triển bệnh mạch máu não.
Mỡ máu cao mà bị chóng mặt thì phải làm gì?
Nếu bạn bị cholesterol cao và đang trải qua các cơn đau đầu và chóng mặt, hãy đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân. Nếu những triệu chứng này phát triển đột ngột, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức vì chúng có thể báo hiệu cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ. Điều này đặc biệt có khả năng nếu bạn có bất kỳ triệu chứng thần kinh nào khác cùng một lúc.
Điều quan trọng là làm theo lời khuyên của bác sĩ về các cách để giảm cholesterol và giảm khả năng phát triển chứng xơ vữa động mạch. Các khuyến nghị chung để giảm nguy cơ xơ vữa động mạch bao gồm thay đổi lối sống, chẳng hạn như tập thể dục thường xuyên, tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh cho tim và loại bỏ hoặc giảm các yếu tố nguy cơ khác bằng cách ngừng hút thuốc, đạt cân nặng khỏe mạnh và duy trì huyết áp bình thường, duy trì lượng đường và LDL-C trong máu ở mức an toàn. Điều trị bằng thuốc, thường là thuốc statin, nếu tình trạng bạn đang ở mức độ cần can thiệp bằng thuốc.
