Gan nhiễm mỡ độ 1 chưa phải căn bệnh nguy hiểm tới tính mạng. Bên cạnh việc tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ, việc thay đổi chế độ ăn uống cũng góp phần cải thiện bệnh. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê những thực phẩm bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên ăn và nên kiêng để giảm mỡ trong gan.
Nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ độ 1
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới gan nhiễm mỡ, chủ yếu đến từ các tác nhân gây ảnh hưởng chuyển hóa mỡ trong gan, làm tổn thương gan, gây kém hiệu quả chức năng gan dẫn tới gan nhiễm mỡ.
Rượu
Theo thống kê có tới 60% trường hợp người nghiện rượu mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Lượng cồn cao trong rượu gây độc tính trực tiếp tới triglycerides trong gan, uống nhiều rượu khiến sự oxy hóa mỡ trong gan giảm và hình thành gan nhiễm mỡ độ 1.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng tới tình trạng sức khỏe của bạn. Một cơ thể khỏe mạnh chắc chắn đã được cung cấp bởi một chế độ ăn lành mạnh. Và ngược lại, chế độ ăn uống thiếu khoa học sẽ ảnh hưởng xấu đến cơ thể của bạn, làm hạn chế các hoạt động trao đổi chất trong đó có gan. Khi bạn tiêu thụ quá nhiều các thực phẩm như rượu bia, dầu mỡ, khiến gan phải làm việc quá sức, thực phẩm giàu năng lượng nhưng khó chuyển hóa sẽ khiến gan bị tổn thương, lại dễ gây tích tụ mỡ thừa tại gan.
Béo phì
Theo nghiên cứu, lượng chất béo trong mô gan tỷ lệ thuận với cân nặng của cơ thể. Những người béo phì có nguy cơ tổn thương mô gan cao từ 61 -94%.
Thừa cân béo phì là một yếu tố nguy cơ dẫn đến hiện tượng gan nhiễm mỡ. Khi cơ thể thường xuyên cung cấp lượng chất béo triglyceride vượt ngưỡng cơ thể có thể hấp thu thì sẽ có hiện tượng tích tụ, không chuyển hóa hết, tạo thành nguy cơ gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, lượng calo quá cao, cũng khiến cơ thể không chuyển hóa hết thành năng lượng để sử dụng và tích trữ dưới dạng triglyceride.
Đái tháo đường/ tiểu đường
Ở bệnh nhân đái tháo đường, axit béo tự do trong máu sẽ tăng điều động trường hợp bệnh nhân hạ đường huyết. Tăng sử dụng axit béo tự do từ mô mỡ vào máu, gan chuyển hóa axit béo tự do thành triglyceride.
Bệnh tiểu đường do béo phì chiếm tỷ lệ cao trong nhóm bệnh nhân bị tiểu đường. Mà gan nhiễm mỡ và béo phì có mối quan hệ không thể tách biệt.
Giảm cân quá mức
Giảm cân quá mức sẽ kích thích lipolysis trong cơ thể, các chất béo trong cơ thể sẽ tăng lên nhanh chóng và gia tăng quá trình peroxy hóa lipid, khiến các tế bào gan thương tổn, gây ra gan nhiễm mỡ độ 1.
Thuốc
Một số loại thuốc dùng trong điều trị một số bệnh khác có thể làm thay đổi quá trình tổng hợp protein, can thiệp vào quá trình chuyển hóa của lipoprotein, gây ra gan nhiễm mỡ độ 1.
Bệnh có thể khởi phát nhanh chóng nếu bạn dùng nhiều những loại kháng sinh như: Methotrexate, Nifedipine, Perhexiline, Tamoxifen, Acid, Valproic, Amiodarone, Aspirin, Corticosteroid… Hoặc đơn giản là bạn dùng nhiều những thuốc chống siêu vi.
Ngoài những nguyên nhân trên thì di truyền và mang thai cũng là một trong những nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ độ 1. Yếu tố gen quyết định rối loạn chuyển hóa mỡ trong gan.
Gan nhiễm mỡ độ 1 chưa nguy hiểm bằng độ 2, độ 3 bởi vậy bạn có thể lựa chọn việc thay đổi lối sống khoa học để điều trị bệnh.
Gan nhiễm mỡ độ 1 kiêng ăn gì?
Kiêng chất béo, mỡ động vật
Mỡ động vật chứa nhiều axit béo no( bão hòa), có thể tái tạo ra cholesterol, làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu( ngoại trừ dầu cá, bởi trong các có chứa nhiều omega-3, omega-6). Mỡ động vật sau khi dung nạp vào cơ thể sẽ chuyển hóa qua gan, khi lượng mỡ tiêu thụ quá nhiều, gan cũng phải hoạt động nhiều hơn khiến suy giảm chức năng, mỡ dư thừa không được bài tiết sẽ tích tụ lại ở gây gan nhiễm mỡ nhiều hơn.
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa đường nhân tạo
Hàm lượng đường cao là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt những bệnh lý nguy hiểm( béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ,…)
Đường nhân tạo làm tăng lượng đường trong máu và có thể làm tăng chất béo trong gan. Tránh các loại đường có thể giúp giảm thiểu chất béo trong gan.
Các thực phẩm chứa nhiều fructose nên giảm tiêu thụ như: kem đóng hộp, nước ngọt, nước trái cây đóng chai, bánh nướng, bánh ngọt, sốt cà chua, mứt, thạch trái cây,…
Khi mua đồ, bạn hãy đọc danh sách thành phần của sản phẩm và loại bỏ nó nếu có chứa nồng độ fructose cao.
Kiêng những gia vị cay nóng
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1 nên kiêng các loại đồ ăn và gia vị cay nóng, vì chất cay có thể làm suy giảm chức năng gan, việc bài tiết chất béo trở nên khó khăn hơn dẫn tới tích tụ mỡ trong gan nhiều hơn.
Tránh dùng các chất kích thích
Như đã nói ở trên, rượu, bia và những loại đồ uống chứa chất kích thích là nguyên nhân hàng đầu gây ra gan nhiễm mỡ, bởi vậy chúng thuộc nhóm thực phẩm cấm kỵ với người bị gan nhiễm mỡ độ 1. Nếu người mắc gan nhiễm mỡ độ 1 tiếp tục uống bia rượu tình trạng bệnh sẽ nặng hơn, tiến triển sang gan nhiễm mỡ độ 2, độ 3 và có nguy cơ xuất hiện các biến chứng xơ gan, ung thư gan, …
Gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì?
Bên cạnh việc hạn chế những thực phẩm không tốt cho gan, bạn cũng cần bổ sung các thực phẩm có lợi cho gan, giúp giảm gánh nặng cho gan:
Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi tăng cường chất xơ, vitamin
Đây được coi là nhóm thực phẩm hàng đầu được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích ăn trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Bởi các loại rau, củ quả có chứa nhiều chất xơ, vitamin giúp phục chức năng gan, giảm lượng mỡ dư thừa tích tụ trong gan.
Bổ sung rau củ trong các bữa ăn hàng ngày là cách đơn giản mà hiệu quả, giúp cải thiện gan nhiễm mỡ. Các loại rau củ giảm gan nhiễm mỡ nổi bật phải kể tới: bông cải xanh, rau cải, rau bina, táo, bưởi, chanh,…
Sử dụng dầu ăn thực vật thay thế mỡ động vật
Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1 nên thay thế chất béo và mỡ động vật bằng các loại dầu béo có nguồn gốc từ thực vật. Trong dầu thực vật có nhiều axit béo không no, dễ hấp thu hơn mỡ động vật, giảm áp lực cho gan. Trong dầu thực vật có chứa nhiều vitamin E, K, chúng có thể giúp hạ lượng cholesterol trong máu.
Bên cạnh đó, việc thay thế cách chế biến các thực phẩm từ chiên, xào sang hấp luộc cũng giúp cho bạn hạn chế tiêu thụ mỡ thừa, giảm áp lực cho gan.
Các loại cá biển tăng cường omega-3
Việc bổ sung các loại thực phẩm chứa ít chất béo nhưng vẫn bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể thì không thể bỏ qua cá biển. Đây được coi là thực phẩm tốt cho bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ độ 1 nên ăn gì. Ngoài ra, bạn có thể ăn thêm các loại cá nước hoặc nhộng làm phong phú hơn bữa ăn của mình.
Cá biển là loại thực phẩm giàu omega-3, vitamin, khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Ăn nhiều cá cũng giúp giảm lượng cholesterol trong máu, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Loại thực phẩm này cực kỳ có ích cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1. Bạn cũng có thể thay thế cá biển bằng cá nước hoặc nhộng đổi khẩu vị.
Ăn các loại gia vị như hành, tỏi, nghệ
Ba loại củ: hành, tỏi, nghệ khá phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình người Việt. Chúng có ý nghĩa sức khỏe và đặc biệt tốt đối với bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 1. Trong tỏi có chứa hoạt chất Allicin giúp kiểm soát lượng cholesterol xấu trong máu và gan. Hay việc bổ sung tinh bột nghệ mỗi ngày giúp tiêu hóa chất béo, phục hồi và làm giảm tổn thương cho gan.
Gan nhiễm mỡ độ 1 nên làm gì để bệnh mau khỏi?
Bên cạnh chế độ ăn uống, người bệnh cũng cần lưu ý thêm một số hướng dẫn dưới đây để giúp bệnh sớm khỏi:
- Tập thể dục: Vận động có thể giúp bạn giảm cân và kiểm soát bệnh gan. Đặt mục tiêu tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày vào hầu hết các ngày trong tuần.
- Giảm cholesterol: Theo dõi lượng chất béo và đường bão hòa của bạn để giúp kiểm soát mức cholesterol và chất béo trung tính. Nếu chế độ ăn kiêng và tập thể dục không đủ để giảm cholesterol, hãy hỏi bác sĩ về việc dùng thuốc.
- Kiểm soát bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường và bệnh gan nhiễm mỡ thường xảy ra cùng nhau. Chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp bạn quản lý cả hai điều kiện. Nếu lượng đường trong máu của bạn vẫn còn cao, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để hạ thấp nó.
- Sinh hoạt điều độ: Chế độ sinh hoạt cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe gan của bạn. Hạn chế căng thẳng, áp lực kéo dài, thay vào đó là tạo tâm trạng vui tươi, thoải mái, kết hợp thời gian làm việc và nghỉ ngơi phù hợp, cân bằng.
- Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, tăng cường tập luyện thể dục thể thao, nâng cao sức đề kháng giúp cải thiện chuyển hóa của tế bào gan và đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ độ 1.
Ngoài ra, người mắc bệnh gan nhiễm mỡ độ 1 nên có kế hoạch kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc theo dõi thường xuyên sẽ giúp bạn kịp thời điều trị hiệu quả, tránh được các biến chứng nguy hiểm. Cùng với đó, bạn có thể lựa chọn sử dụng một số thực phẩm bảo vệ sức khỏe Fremo có chiết xuất thảo dược an toàn, lành tính, hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện gan nhiễm mỡ độ 1 hiệu quả.
