Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị, cải thiện tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ. Do vậy mà ăn gì, kiêng gì khi mắc bệnh gan nhiễm mỡ được rất nhiều người quan tâm. Cùng giammomau.net.vn tìm hiểu chế độ ăn tốt nhất cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ trong bài viết dưới đây nhé!
Gan nhiễm mỡ là gì?
Gan nhiễm mỡ hiện là nguyên nhân phổ biến của bệnh gan mạn tính trên toàn thế giới và được dự đoán là có tác động lớn đến các yêu cầu chăm sóc sức khỏe của nhiều quốc gia. Gan nhiễm mỡ hiện nay là bệnh dễ gặp, tuy nhiên lại không có nhiều triệu chứng, thường chỉ được phát hiện khi bạn kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Bệnh thường gặp ở những người thừa cân, béo phì, uống nhiều rượu, bệnh nhân tiểu đường, rối loạn chuyển hóa lipid. Tuy nhiên, việc làm rõ cơ chế gây bệnh vẫn chưa sáng tỏ, do vậy mà chưa có loai thuốc đặc trị riêng cho căn bệnh này được công nhận. Bởi vậy mà phương pháp thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt được các chuyên gia khuyến cáo.
5 nguyên tắc cần lưu ý để cải thiện gan nhiễm mỡ
Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ, điều quan trọng là bạn nên chủ động có hướng điều trị sớm và phù hợp, nếu không tình trạng sẽ tiến triển và chức năng gan của bạn sẽ xấu đi.
Gan nhiễm mỡ giai đoạn 1, 2 vẫn chưa quá nguy hiểm và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, bởi vậy khi bạn điều trị sớm sẽ dễ dàng hơn. Dưới đây là một số nguyên tắc bạn cần lưu ý:
Thực hiện chế độ ăn ít carbohydrate
Nếu tiêu thụ quá mức lượng carbonhydrate sẽ tạo áp lực cho gan, gan chuyển đổi carbohydrate dư thừa thành chất béo gây tích tụ mỡ trong gan. Thực phẩm giàu carbonhydrate cũng làm tăng lượng đường trong máu, tăng sự tích tụ chất béo từ đó gây gan nhiễm mỡ.
Do vậy, bạn cần hạn chế sử dụng các nhóm thực phẩm thuộc nhóm tinh bột như: khoai tây, ngũ cốc thô, lúa mì, …
Rau xanh và trái cây là những thực phẩm chữa bệnh gan tốt. Chúng giúp làm sạch và phục hồi bộ lọc gan, giúp loại bỏ nhiều chất béo và độc tố khỏi máu. Trái cây tốt cho sức khỏe của hầu hết mọi người, nhưng nếu bạn có lượng đường trong máu hoặc kháng insulin cao, tốt nhất nên hạn chế trái cây chỉ còn 2 phần mỗi ngày. Hãy bổ sung rau xanh nhiều hơn để thay thế tinh bột bạn thường tiêu thụ.
Ăn protein với mỗi bữa ăn
Gan đóng vai trò trung tâm trong tất cả các quá trình trao đổi chất của cơ thể, chịu trách nhiệm tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng quan trọng trong đó có protein. Các tế bào gan sẽ “cải tạo” lại các axit amin có trong thực phẩm để cơ thể có thể sử dụng để sản xuất năng lượng hoặc các chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi sống cơ thể. Tiêu thụ protein trong mỗi bữa ăn giúp giữ cho lượng đường trong máu ổn định, giúp giảm cân, giảm cảm giác đói và thèm ăn.
Nên bổ sung từ 1,2-1,5g protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày, việc này sẽ giúp làm lành các tổn thương gan, tái tạo tế bào gan.
Ví dụ: Một người nặng 65 kg cần tiêu thụ khoảng 80 – 100g protein mỗi ngày.
Ăn đúng chất béo
Kiểm soát lượng chất béo và cholesterol trong các bữa ăn hàng ngày làm sao để số lượng không quá 25% tổng năng lượng trong ngày.
Chất sterol và các axit béo thiết yếu có trong dầu thực vật có tác dụng hạ lipid tốt, có thể ngăn ngừa hoặc loại bỏ tình trạng gan nhiễm mỡ và có lợi cho việc phòng ngừa và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.
Tránh kích cỡ bữa ăn lớn
Đừng ăn quá no, vì điều này làm quá tải đường tiêu hóa của bạn và gây căng thẳng rất lớn cho gan. Ăn quá nhiều thúc đẩy chứng ợ nóng, trào ngược và đầy hơi.
Gan nhiễm mỡ cần kiêng gì?
Để phòng ngừa và điều trị gan nhiễm mỡ, bạn cần hạn chế 5 nhóm thực phẩm sau:
Thực phẩm nhiều muối
Cơ thế sống của chúng ta cũng cần có một lượng muối nhát định, tuy nhiên việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, sức khỏe gan. Muối có thể khiến cơ thể tích tụ chất lỏng dư thừa, ứ đọng trong gan và gây gan nhiễm mỡ. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo lượng muối tiêu thụ không nhiều hơn 1.5g mỗi ngày. Bạn nên tránh dùng quá nhiều thịt cá đóng hộp, xúc xích, thịt xông khói…
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Nghiên cứu khoa học chỉ ra các loại thực phẩm có chứa nhiều dẫu mỡ, nhất là mỡ động vật, được tái sử dụng nhiều lần có thể làm tăng mức cholesterol xấu và giảm mức cholesterol tốt trong cơ thể. Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo chuyển hóa sẽ khiến suy giảm chức năng gan, gan phải hoạt động nhiều hơn, các chất béo tích tụ cũng khiến cho gan bị tổn thương, lâu dần gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm có nhiều chất béo chuyển hóa cũng dễ gây thừa cân, béo phì, tiểu đường và các bệnh tim mạch.
Thực phẩm nhiều đường và tinh bột tinh chế
Fructose nhân tạo là loại đường có nhiều trong các loại đồ uống nước ngọt, nước hoa quả đóng chai, các loại thực phẩm chế biến sẵn… khiến người bệnh hấp thu lượng đường gấp 10 – 30 lần so với trái cây ngọt tự nhiên. Gan phải trực tiếp chuyển hóa liên tục dẫn tới tổn thương gan, suy giảm chức năng. Bên cạnh đó, đường fructose còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì và bệnh tiểu đường, đây chính là những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Thực phẩm chứa carbonhydrate giúp cơ thể phát triển, duy trì khả năng hoạt động và hệ miễn dịch. Như ở trên chúng tôi có viết, nếu bạn bị gan nhiễm mỡ nên hạn tiêu thụ lượng carbonhydrate vào cơ thể. Quá nhiều carbonhydrate khiến gan hoạt động sai cách, gây tăng đường huyết, tăng lượng mỡ tích tụ trong gan.
Thực phẩm đóng hộp
Thực phẩm đóng hộp đang được ưa chuộng và trở thành xu hướng trong cuộc sống hiện đại bởi sự đa dạng, tính tiện lợi và có thể bảo quản lâu dài. Tuy nhiên, thực phẩm đóng hộp lại chứa hàm lượng natri cao hoặc quá nhiều đường. Thí nghiệm trên chuột cho thấy thực phẩm đóng hộp có thể làm tăng lượng chất béo trong máu và gan, từ đó tích tụ mỡ trong gan và gây bệnh gan nhiễm mỡ.
Thức uống có cồn
Đồ uống có cồn như rượu, bia sẽ trực tiếp được hấp thụ vào máu, khiến cho gan của bạn phải lọc thải nhiều hơn. Trong đó, có rất nhiều các chất độc hại dễ dàng làm tổn thương gan, gây viêm và khiến cho hệ miễn dịch bị suy giảm. Với những bệnh nhân đã mắc gan nhiễm mỡ nếu tiếp tục uống rượu có thể phá hủy mô gan, tích tụ mỡ trong gan, lâu dần dẫn tới xơ gan, thậm chí là ung thư gan.
Gan nhiễm mỡ nên ăn gì?
Mục tiêu của việc điều trị tình trạng gan nhiễm mỡ là làm giảm lượng mỡ trong gan. Vì thế, bạn cần giảm những loại thực phẩm gây hại trên và tăng sử dụng các loại thực phẩm lành mạnh, tốt cho gan, tránh tích mỡ và có thể giảm tải cho gan. Dưới đây là một vài nhóm thực phẩm bạn nên ăn:
Thực phẩm chứa chất béo tốt
Chất béo không bão hòa tốt cho cơ thể bao gồm chất béo đơn và chất béo đa.
• Chất béo không bão hòa đa: là một loại chất béo tốt cho cơ thể, đóng vai trò cân bằng nồng độ đường máu, insulin. Nổi bật là axit béo omega-3 và omega-6 có tác dụng bảo vệ sức khỏe tim, giảm viêm, tăng cường sức đề khang, tăng cường trí nhớ, đặc biệt omega 3 rất tốt với bệnh nhân gan nhiễm mỡ, làm giảm mỡ tích tụ trong gan và tăng cường chức năng gan. Có thể bổ sung chất béo này từ cá và các loại hạt.
• Chất béo không bão hoà đơn: được cho là chất béo tốt nhất. Chúng chứa rất nhiều các dưỡng chất tốt, có thể giúp kháng viêm, giảm nồng độ cholesterol xấu và tăng nồng đọ cholesterol tốt, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Chất béo không bão hòa đơn có nhiều trong các loại rau, các loại hạt, bơ và các loại dầu thực vật.
Thực phẩm nhiều vitamin, chất chống oxy hóa
Một số loại vitamin có thể giúp hạn chế tổn thương gan hoặc giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm:
- Vitamin B3( niacin): có thể làm giảm mức chất béo trung tính trong máu giúp chống lại bệnh gan nhiễm mỡ. Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B3: ức gà, nấm, bơ, đậu xanh, đậu phộng, …
- Vitamin B12: là loại vitamin phức hợp, có thể tan trong nước nhưng tồn tại lâu dài trong gan, rất cần thiết đối với cơ thể chúng ta. Vitamin B12 tự nhiên có trong trứng, ức gà, cá hồi, sữa chua Hy Lạp,…
- Vitamin C: là chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp hỗ trợ điều trị an toàn cho người bệnh gan nhiễm mỡ. Vitamin C cũng tác động gan sản xuất glutathione- hút độc và đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Vitamin C có nhiều trong đu đủ, cải xoăn, súp lơ, xoài, dứa …
- Vitamin D: Nếu cơ thể bạn bị thiếu vitamin D có thể khiến các bệnh về gan trở nên nặng hơn, bao gồm gan nhiễm mỡ. Có hơn 90% những bệnh nhân mắc bệnh gan mạn tính bị thiếu vitamin D ở mức độ nhẹ và các bệnh nhân bị xơ gan hay ung thư gan thiếu vitamin D trầm trọng. Hấp thụ vitamin tự nhiên bằng cách tắm nắng trước 9h sáng và sau 4h chiều.
- Vitamin E: là chất chống oxy hóa có khả năng giúp giảm chất béo trong máu, giảm cân, giảm viêm gan. Bạn có thể bổ sung vitamin E giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ từ các loại trái cây như chanh, dâu, táo, lê…
Các loại vitamin kể trên là cần thiết cho sự phát triển của cơ thể nói chung và góp phần cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, nếu bạn lựa chọn bổ sung vitamin dạng tổng hợp cần lưu ý liều dùng vừa phải, không nên bổ sung quá liều dẫn tới nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.
Thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ giữ vai trò quan trọng trong cơ thể, giảm lượng cholesterol xấu trong máu giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ, bệnh tiểu đường, béo phì. Cùng với đó, thúc đẩy quá trình tiêu hóa, đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, giảm gánh nặng cho gan. Có 2 loại chất xơ bạn đều nên bổ sung vào cơ thể:
• Chất xơ hòa tan: có thể hấp thụ trong nước, giúp cho việc tiêu hóa dễ dàng hơn, giúp làm giảm cholesterol và điều hoà đường trong máu. Chất xơ hòa tan có trong các loại đậu, trái cây, yến mạch …
• Chất xơ không hòa tan: giúp hút nước, nhu động ruột và tăng tốc độ quá trình loại bỏ chất thải. Có trong các loại ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, hạt ngũ cốc chưa xay, yến mạch…
