Rối loạn lipid máu hay còn gọi là mỡ máu cao – đây là căn bệnh rất phổ biến hiện nay. Căn bệnh này đã được xếp vào nhóm bệnh nguy hiểm bởi những biến chứng rối loạn lipid máu nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây tử vong cao. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểm thêm về 5 biến chứng thường gặp nhưng lại cực kỳ nguy hiểm.
Xơ vữa động mạch
Rối loạn lipid máu là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch, từ đó gây nên những hệ lụy liên quan đến bệnh tim mạch.
Rối loạn lipid máu là tình trạng tăng một cách bất thường cholesterol và triglycerid và làm giảm HDL-C trong máu. Khi nồng độ cholesterol trong máu tăng cao, chúng sẽ hình thành các mảng xơ vữa, tích tụ và bám vào thành động mach. Hậu quả làm hẹp lòng động mạch, lâu dần gây cản trở hoặc tắc nghẽn hoàn toàn máu lưu thông đế các bộ phận khác. Tình trạng này được gọi là xơ vữa động mạch.
Động mạch tại cơ quan nào bị tổn thương thì sẽ gây ra nhưng triệu chứng ngay tại cơ quan đó. Nếu động mạch vành bị tổn thương, máu không cung cấp đủ cho tim sẽ gây nên các cơn khó thở, đau thắt ngực. Trường hợp tim không được cung cấp máu trong một thời gian dài, một phần mô tim bị chết, đây là lí do dẫn đến các cơn nhồi máu cơm tim,…
Tương tự khi động mạch não bị tắc nghẽn sẽ gây nên các cơn hoa mắt, chóng mát, đau đầu,… Tình trạng này kéo dài có thể gây các biến chứng nghiêm trọng như tai biến mạch máu não. Nếu không được chữa trị kịp thời di chứng để lại rất nặng nề, người bệnh có thể nằm liệt giường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Ngoài ra, các mảng xơ vữa làm hạn chế máu lưu thông đến chân gây nên xơ vữa động mạch ngoại biên. Ban đầu, người bệnh có thể cảm nhận các cơn đau không liên hồi ở chân khi vận động, sau dần sẽ đau liên hồi, nặng hơn có thể gây hoại tử chân dẫn đễn đoạn chi.
Tăng cholesterol là nguyên nhân chủ yếu gây nên xơ vữa động mạch, đặc biệt khi nồng đồ cholesterol và triglycerid cùng gia tăng thì nguy cơ này sẽ cao gấp nhiều lần.
Nhồi máu cơ tim
Như đã trình bày ở trên, rối loạn lipid máu là nguyên nhân chính gây nên xơ vữa động mạch. Khi động mạch cung cấp máu đến tim bị tắc nghẽn rất dễ gây ra các bệnh về tim mạch, trong đó phải kể đến nhồi máu cơ tim – biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh mạch vành.
Theo một số nghiên cứu đã chứng minh rằng, rối loạn lipid máu chiếm đến 56% nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim, đồng thời thống kế cho thấy căn bệnh này gây tử vong cho khoảng 4,4 triêu người chết mỗi năm. Như vậy mỡ máu tăng cao, nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh mạch vành cũng tăng cao.
Cơ chế hình thành các cơn nhồi máu cơ tim: Rối loạn lipid xảy ra khiến cholesterol trong máu tăng lên hình thành các mảng xơ vữa bám làm tắc nghẽn động mạch. Lâu dần các mảng xơ vữa phát triển dày lên, nó có thể nứt vỡ và tạo thành cục máu đông bịt kín long mạch, cơ tim không được cung cấp máu dẽ dẫn tới hoại tử, gây ra các cơn đau thắt ngực gọi là nhồi máu cơ tim. Nguy hiểm hơn, nếu các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch nhanh nuôi nút nhịp tim sẽ gây tử vong ngay lập tức do rối loạn nhịp tim.
Tai biến mạch máu não
Các biến chứng nguy hiểm thường gặp do rối loạn lipid máu không thể không nhắc đến tai biến mạch máu não. Tình trạng này xảy khi động mạch cảnh bị tắc nghẽn, máu không lưu thông được lên não gây nên các cơn tai biến.
Theo thống kê, nguy cơ bị tai biến mạch máu não ở bệnh nhân rối loạn lipid máu là 58,6%. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến đột quỵ não.
Động mạch cảnh cung cấp máu từ tim lên nuôi não bị các mảng xơ vữa gây tắc nghẽn, quá trình lưu thông máu bị chậm lịa, từ đó khiến lượng máu nuôi dưỡng các mô não bị giảm xuống dẫn đến tình trạng thiếu máu lên não. Nguy hiểm hơn, tình trạng này kéo dài gây chết các mô não, lúc này các cơn tai biến mạch máu não sẽ xuất hiện kéo theo các hệ lụy nghiêm trọng như:
- Mất thị lực đột ngột: Nếu động mạch võng mạc trung tâm bị tắc nghẽn, có thể dẫn tới mù đột ngột ở 1 hoặc cả 2 mắt.
- Liệt nửa người: Các mô não diều khiển các dây thần kinh vận động bị bị chết do không được cung cấp máu trong một khoảng thời gian dài gây ra liệt nửa người hoặc liệt toàn thân
- Đột quỵ: Xảy ra khi cục máu đông chặn hoàn toàn máu lưu thông lên não khiến não tổn thương vĩnh viễn. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Toàn bộ những vấn đề này đều xuất phát từ căn bệnh rối loạn mỡ máu. Theo thống kê, nguy cơ bị tai biến mạch máu não ở bệnh nhân rối loạn lipid máu là 58,6%. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến đột quỵ não với nguy cơ tử vong lên tới 30%.
Cao huyết áp
Thông thường những người mắc rối loạn lipid máu, cholesterol dư thừa sẽ bám vào thành mạch, tạo thành các mảng xơ vữa động mạch gây hẹp động mạch. Tình trạng này khiến máu lưu thông kém. Do máu chảy yếu trong khi tim phải làm việc nhiều hơn, khi ấy áp lực của máu lên thành mạch tăng lên dẫn đến tình tạng tăng huyết áp.
Một nghiên cứu cho kết quả có đến 83,3% người bị rối loạn mỡ máu sẽ bị huyết áp cao, tỷ lệ mắc sẽ tăng theo độ tuổi.
Một nghiên cứu xác định mối liên hệ giữa rối loạn lipid máu và tăng huyết áp ở người tuổi trung niên đã cho kết quả có đến 83,3% người bị rối loạn mỡ máu sẽ bị huyết áp cao, tỷ lệ mắc sẽ tăng theo độ tuổi.
Nghiêm trọng hơn, khi rối loạn mỡ máu hết hợp cao huyết áp, thì chúng sẽ trở thành cặp đôi sát thủ đối với sức khỏe của bạn bao gồm:
- Bệnh tim mạch: Nông độ mỡ trong máu cao là nguyên nhân gây nên xơ vữa động mạch, tù đó dẫn đến các bệnh về tim mạch như thiếu máu cơ tim cục bộ, nhồi máu cơ tim. Và nguy hiểm hơn là có thể đột tử tại chỗ. Trong khi đó, tăng huyết áp làm gia tăng áp lực làm việc lên tim của bạn. Điều này làm bệnh suy tim phát triển nhanh chóng.
- Đột quỵ não: Mỡ máu và huyết áp cao làm giảm lưu lượng tuần hoàn máu đến não, gây thiếu máu não. Khi ở giai đoạn nặng hơn, dòng máu lên não có thể bị tắc nghẽn hoàn toàn. Từ đó mà dẫn đến đột quỵ não.
Gan nhiễm mỡ
Bệnh mỡ máu cao hầu hết do chế độ ăn uống không hợp lý. Mà toàn bộ thức ăn khi đưa vào cơ thể đều được chuyển hóa qua gan. Do đó, khi bạn ăn quá nhiều làm lượng cholesterol dư thừa, lâu dần sẽ hình thành nên gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ là sự tích lũy chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của bạn. Bệnh này thương không có triệu chứng rõ ràng do đó khiến người bệnh khó nhận biết. Tình trạng này diễn ra lâu dài dẽ làm suy giảm chức năng gan, xơ gan nguy hại đến sức khỏe của người bệnh.
Giảm sinh lí
Một số tuyến nội tiết sản xuất ra các hormone cho cơ thể phải sử dụng cholesterol như estrogen, testosterone và cortisol. Vì vậy, nồng độ hormone trong máu cũng có mối tương tác với nồng độ cholesterol.
80% các trường hợp nam giới tăng cholesterol máu có biểu hiện rối loạn cương dương. Ngoài ra, cholesterol cao cũng làm giảm ham muốn ở nữ giới.
Rối loạn mỡ máu còn ảnh hưởng đến đời sống tình cảm của cả nam giới và nữ giới. Theo số liệu thống lê, có đến 80% các trường hợp nam giới tăng cholesterol máu có biểu hiện rối loạn cương dương và biểu hiện này xuất hiện sớm hơn những biến chứng về tim mạch.
Ngoài ra, cholesterol cao cũng làm giảm ham muốn ở nữ giới. Thực vậy, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi nồng độ estrogen tăng trong chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ, nồng độ HDL-C (cholesterol tốt) cũng tăng lên và mức cholesterol LDL (cholesterol xấu) giảm.
Ngược lại, khi đến tuổi mãn kinh, nồng độ estrogen giảm và lượng lipid trong máu không được sử dụng sẽ tăng lên. Đây là lý do vì sao phụ nữ trung niên sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch tương tự nam giới.
