Béo phì là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Bởi vậy, việc giảm cân là cần thiết đối với bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên giảm cân như thế nào để vừa giảm được trọng lượng mỡ cơ thể lại có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ?
Béo phì là thủ phạm gây gan nhiễm mỡ
Kháng insulin thường là hệ quả của bệnh béo phì và mô mỡ dư thừa ở bụng. Khi cơ thể kháng insulin, các tế bào cơ, mỡ và gan của họ không phản ứng bình thường với insulin, đường sẽ được đưa vào tế bào và tích tụ trong máu gây nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ và các bệnh tiểu đường, tim mạch.
Bệnh gan nhiễm mỡ xảy ra khi một số phân tử chất béo tích tụ bên trong tế bào gan. Sự hiện diện của những tế bào được “vỗ béo” sau đó có thể dẫn đến viêm gan và tổn thương mô gan xung quanh. Một khi điều đó xảy ra, nếu không có rượu dư thừa, tình trạng này được gọi là viêm gan nhiễm mỡ không do rượu( viết tắt là NASH). Béo phì chính là một trong những nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu.
Béo phì, đặc biệt là béo ở vùng bụng cực kỳ có hại cho sức khỏe. Chất mỡ trong bụng rất độc, nó có thể tiết ra các hormone đi khắp cơ thể và tàn phá cơ thể, làm cao huyết áp, tiểu đường, thiếu máu cơ tim, rối loạn trao đổi chất, … Nếu bạn đang có vòng bụng lớn hơn vòng mông, bạn có nguy cơ cao hơn mắc gan nhiễm mỡ.
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ chính xác
Hầu hết những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không có triệu chứng và điều đó đúng ngay cả khi nó đã phát triển thành gan nhiễm mỡ. Chỉ đôi khi mọi người cảm thấy có một cảm giác đau ở phía trên bên phải của bụng, nơi gan nằm. Bệnh gan nhiễm mỡ thường được phát hiện khi bạn làm các xét nghiệm kiểm tra sức khỏe, bắt đầu với mức men gan cao hơn bình thường trong xét nghiệm máu thông thường. Hình ảnh siêu âm có thể cho thấy gan trông sáng hơn vì chất béo hiển thị màu trắng trên hình ảnh.
Hiện tại, sinh thiết gan là cách chẩn đoán chính xác nhất, xác định gan nhiễm mỡ. Sinh thiết gan liên quan đến việc chèn một cây kim dài vào bên phải của bụng và trích xuất một mảnh mô gan nhỏ có thể được kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết gan là một thủ tục xâm lấn, vì vậy chúng không hoàn toàn không có rủi ro và biến chứng, nhưng chúng cũng khá thường xuyên trong những ngày này và có thể được thực hiện trên cơ sở ngoại trú.
Việc bác sĩ có yêu cầu sinh thiết để chẩn đoán hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả người bị béo phì hay mắc bệnh tiểu đường hay có dấu hiệu khác của vấn đề về gan.
Hướng dẫn cách giảm cân hiệu quả cho người bị gan nhiễm mỡ
Giảm cân là một quá trình chậm và khó khăn đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, đối với những người bị gan nhiễm mỡ thì điều đó còn khó khăn hơn. Giảm cân không phải là việc một sớm một chiều mà bạn nóng vội được. Cần có một chiến lược lâu dài với một chế độ ăn uống, tập luyện phù hợp, đồng thời giảm thiểu các tác động xấu cho gan, giúp gan khỏe hơn.
Một trong những công việc chính của gan là đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể, loại bỏ nó qua túi mật và ra ngoài nhu động ruột. Nếu gan nhiễm mỡ sẽ không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ này.
Những người bị gan nhiễm mỡ có tốc độ trao đổi chất chậm. Họ cũng thường bị hội chứng X (hội chứng chuyển hóa / kháng insulin) và họ thường có tuyến giáp kém hiệu quả. Cùng với sự mệt mỏi và giấc ngủ kém, bạn khó có thể tuân thủ một kế hoạch tập thể dục và chế độ ăn uống lành mạnh.
Dưới đây là những lời khuyên giúp gan bạn đốt cháy chất béo:
Bổ sung những thực phẩm tốt cho gan và hỗ trợ giảm cân
Những gì đưa vào dạ dày của bạn đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sức khỏe cho gan. Đó là lý do tại sao bắt buộc bạn phải ăn một chế độ ăn uống lành mạnh chủ yếu từ thực vật bao gồm trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, rau và dầu thực vật, sẽ hỗ trợ cho gan hoạt động tốt và giúp gan làm việc không quá mức.
Rau xanh
Hàm lượng chất xơ có trong rau xanh giúp ban hạ cholesterol trong máu và tế bào gan, có khả năng ngăn ngừa tích tụ mỡ trong gan. Chuyên gia khuyến cáo, bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên bổ sung tối thiểu 300g rau xanh và 200g quả chín tươi mỗi ngày.
Theo PGS. Lâm, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia người bị gan nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh táo bón, phòng chống bệnh xơ vữa động mạch.
Rau xanh là nguồn cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Bên cạnh đó, rau xanh chứa ít calo, giúp bạn nhanh no- giảm cảm giác thèm ăn từ đó có thể giúp bạn giảm cân an toàn. Các loại rau nổi bật có thể kể tới như: bông cải xanh, rau bina, rau cải xoăn, rau cần, rau ngót, diếp cá, cà chua, …
Chanh
Trong chanh có chứa nhiều axit citric- một loại axit hữu cơ có chức năng hỗ trợ quá trình trao đổi chất, thúc đẩy tiêu hóa, giải phóng chất béo hiệu quả. Các polymer pectin có trong chanh có khả năng ức chế cảm giác thèm ăn, có lợi cho việc giảm cân.
Bên cạnh đó, vitamin C có rất nhiều trong chanh, đây là một loại chất chống oxy hóa tự nhiên có thể sản xuất glutathione hỗ trợ giải độc tố cho cơ thể. Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy rằng, chanh có chứa một hợp chất gọi là naringenin làm giảm chứng viêm gan có liên quan đến gan nhiễm mỡ.
Uống nước chanh pha loãng sau ăn hàng ngày có thể giúp bạn giảm cân cũng như hỗ trợ cải thiện gan nhiễm mỡ.
Nước táo
Giấm táo là loại gia vị được làm từ tự nhiên, chứa lượng lớn các axit axetic có lợi cho quá trình trao đổi chất. Đồng thời giảm cân và giảm tích tụ chất béo trong gan bằng cách đốt mỡ thừa, ức chế sự thèm ăn, cải thiện hệ thống đường huyết. Bởi vậy, giấm táo là một trong những cách điều trị gan nhiễm mỡ hiệu quả.
Trộn một muỗng canh giấm táo, một thìa mật ong và một ly sữa ấm. Uống hỗn hợp này trước bữa ăn. Thực hiện việc này trong nhiều tháng một cách đều đặn.
Trà xanh
Trà xanh chứa đầy chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể. Thường xuyên tiêu thụ trà xanh giúp hỗ trợ chức năng não, giảm nguy cơ ung thư, giết chết vi khuẩn và đốt cháy chất béo trong cơ thể. Trà xanh là một trong những biện pháp đề phòng tốt nhất cho gan nhiễm mỡ, đặc biệt đối với người có bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm gây hại cho gan và dễ béo phì
Bạn nên tránh tiêu thụ các thực phẩm dưới đây, bởi chúng có thể khiến cơ thể tích mỡ nhiều hơn và khiến gan quá tải:
Chất béo, mỡ động vật
Mỡ động vật khi dung nạp vào cơ thể sẽ đi qua gan, bài tiết ra ngoài ở gan. Nếu sử dụng quá nhiều mỡ động vật sẽ gây gánh nặng cho gan. Gan không thể bài tiết mỡ, dẫn đến tích tụ gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ. Bạn nên thay mỡ động vật bằng các loại dầu có nguồn gốc từ thực vật.
Thực phẩm giàu cholesterol
Nội tạng động vật, lòng đỏ trứng… chứa một lượng cholesterol cao. Giảm tiêu thụ các loại thực phẩm này giúp làm giảm lượng chất béo trong lá gan.
Đường
Tất cả các loại đồ ngọt dưới mọi hình thức từ bánh rán donut, kẹo, bánh, các loại chè…đều có khả năng gây tăng cân nhanh chóng. Đặc biệt, các loại đường nhân tạo bạn tuyệt đối không nên tiêu thụ, chúng sẽ khiến mỡ tích tụ nhiều hơn.
Đồ uống có cồn
Khi bạn uống một lon bia sẽ tương đương với việc nạp 146 calories vào cơ thể. Điều đó có thể làm bạn tăng gần 1 kg trong 4 tuần tiếp theo nếu không tập luyện thể thục thể thao. Rượu bia cũng là một nguyên nhân lớn gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ. Thức uống tốt nhất dành cho người bị gan nhiễm mỡ trong quá trình giảm cân chính là nước lọc.
Đồ chiên, rán
Đồ chiên rán có thể khiến cho bạn tăng cân mất kiểm soát. Bên cạnh đó, trong quá trình chiên rán, chúng còn có thể sản sinh ra một số loại chất gây hại cho thần kinh. Việc tiêu thụ quá nhiều đồ chiên rán cũng tạo áp lực cho gan và gây tích tụ mỡ trong gan.
Thay đổi lối sống
Kiểm tra trọng lượng
Theo dõi cân nặng và tình trạng tăng cân là điều cần thiết trong việc kiểm soát chứng gan nhiễm mỡ. Điều này giúp điều chỉnh lượng chất béo tích tụ trong gan. Thực hiện các bước để giảm cân nếu bạn béo phì hoặc thừa cân.
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục hàng ngày trong khoảng 30 phút. Nếu bạn mới tập thể dục, hãy bắt đầu với bài tập nhẹ. Tập thể dục giúp tăng cường trao đổi chất và đốt cháy chất béo dư thừa. Tập thể dục đều đặn giúp bạn giảm cân và giữ trọng lượng trong mức kiểm soát.
Kiểm soát nồng độ cholesterol máu
Tùy thuộc vào kết quả, bắt đầu thực hiện các khuyến cáo để giảm, duy trì hoặc đạt tiêu chuẩn bình thường của cholesterol máu, làm giảm nguy cơ cho sức khỏe nói chung và bệnh tim mạch nói riêng.
Ngủ đủ giấc
Thiếu ngủ có thể làm tăng sản xuất cortisol. Điều này gây ra căng thẳng và làm tăng sự ngon miệng cũng như kích thích sự thèm ăn của bạn.
Thiếu ngủ cũng có thể làm cho bạn thêm mệt mỏi và chậm chạp hơn với các hoạt động hàng ngày. Do đó, bạn sẽ có nhiều năng lượng hơn trong suốt cả ngày và trở thành con mèo ú từ bao giờ không hay biết đấy!
